Keo dậu là một loại cây khá phổ biến ở nông thôn Việt Nam chúng ta. Ở một số địa phương, loại cây này chỉ được xem như là cây dại và không có tác dụng hay lợi ích gì cả. Tuy nhiên, xét về mặt y học cổ truyền, cây keo dậu chính là một loại dược liệu cực kỳ hữu ích. Trong bài viết lần này, chúng tôi sẽ giúp các bạn hiệu rõ hơn về các đặc điểm chi tiết của cây keo dậu, cũng như cung cấp thêm các bài thuốc trị bệnh từ giống cây này. Để từ đó các bạn có cơ sở chữa một số loại bệnh một cách dễ dàng nhất.
Một số thông tin về cây keo dậu
Keo dậu hay còn gọi là bồ kết dại, keo giậu, bình linh, táo nhơn, keo giun, bò chét.…có vị hơi đắng, mùi thơm, tính mát. Hạt của loại cây này thường được sử dụng để trị chứng nhiễm giun đũa, hỗ trợ điều trị tiểu đường và yếu sinh lý. Tuy nhiên cây có chứa độc tố không nên dùng liều cao hoặc sử dụng dài ngày. Sau đây là một số công dụng và cách chữa bệnh từ cây keo dậu mời bà con tham khảo.
Keo dậu đã được nghiên cứu để ứng dụng trong đời sống con người. Các thành phần của loại cây này có hàm lượng dinh dưỡng khá cao và một số chất khác có tác dụng chữa bệnh.
Hạt keo dậu chứa: chất đường, chất leuxenola (leuxenin hay mimosin), 4.45% tro, protit 21%, chất nhầy (mannan, galactan và xylan) 12 – 14% và chất béo 5.5%.
Lá keo dậu chứa: Protein, xơ, caroten, tanin, quercitrin, leuxenola
Chồi non và lá non chứa một lượng độc tố mimosine (leuxenola). Vì vậy nên khi sử dụng keo dậu cần giảm lượng chất độc hoặc sử dụng theo khẩu phần phù hợp để không làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
Nhựa của vỏ cây keo dậu có thể dùng làm gel kết dính; và được ứng dụng trong chế tạo vỏ của các viên thuốc, vì có khả năng phân rã nhanh.
Cách sử dụng lượng thuốc có chứa keo dậu
Đối với người lớn: dùng 25–30g/ngày.
Đổi với trẻ em:
Dưới 3 tuổi: dùng 2g/ngày.
Từ 3–5 ngày: dùng 5g/ngày.
Từ 6–10 tuổi: dùng 7g/ngày.
Từ 11–15 tuổi: dùng 10g/ngày.
Lớn hơn 16 tuổi dùng liều như người lớn.
Thường uống 3 ngày liên tiếp vào buổi tối hoặc sáng sớm, lúc đói.
Những lưu ý khi khử độc tố trong cây keo dậu
Trong toàn bộ cây keo dậu có độc tố là mimosine; bị phân hủy bởi nhiệt và hòa tan trong nước. Vậy nên chúng ta có thể làm giảm độc tố của keo dậu bằng cách chế biến phù hợp và sử dụng hợp lý.
Khi muốn ăn đọt non của cây keo dậu thì bạn nên luộc trong nước nóng 70 độ khoảng 15 phút rồi vớt rau ra bỏ nước. Điều này giúp loại bỏ khoảng 90% độc tố trước khi ăn.
Có thể dùng nồi bằng sắt để nấu đọt keo dậu, vì nó sẽ giúp tạo phản phức hợp giữa kim loại và chất mimosine từ đó sẽ giúp làm giảm nồng độ chất độc có trong thực phẩm này.
Những bài thuốc hay từ cây keo dậu
Bài thuốc giúp trị giun
Hạt tươi ăn hoặc dùng hạt khô rang lên cho nở, tán bột uống, hoặc thêm đường làm thành bánh. Ngày dùng 10-15g (trẻ em) hoặc 25-50g (người lớn) uống vào sáng sớm lúc đói, liền trong 3-5 buổi sáng. Không cần dùng thuốc tẩy. Có thể phối hợp với các loại hạt khác như Sử quân tử thì hiệu quả càng cao.
Bài thuốc trị bệnh yếu sinh lý và tiểu đường
Hạt keo dậu già 50g. Rang với lửa nhẹ cho khô rồi nấu lấy nước uống, ngày dùng 2 lần. Duy trì sử dụng liên tục trong vòng 3 ngày rồi ngưng từ 2 – 3 ngày rồi sử dụng lại.
Bài thuốc giúp điều trị chứng vàng da và thiếu máu
Củ mài (hoài sơn), sâm bố chính và bạch biển đậu (đậu ván trắng) mỗi vị 12g, ô tặc cốt (mai mực), hạt keo dậu, ý dĩ và mẫu lệ (vỏ hàu) mỗi vị 6g. Đem các vị trên rửa sạch rồi sắc lấy nước uống, mỗi ngày dùng 1 thang.
Lưu ý: Ăn quá nhiều hạt keo dậu có thể gây rụng tóc. Ngoài ra, có thể gây sảy thai, bướu cổ, chán ăn, chảy nước bọt, giảm khả năng sinh sản và đục thủy tinh thể. Sử dụng nhiều hạt keo dậu có thể gây tác dụng phụ như rụng tóc, chán ăn,…
Để đảm bảo an toàn khi sử dụng và đạt hiệu quả tốt nhất của keo dậu; cần tham khảo ý kiến của thầy thuốc, uống theo sự chỉ dẫn, kê đơn, không nên tự ý sử dụng.
Phụ nữ đang mang thai và cho con bú nên hỏi ý kiến của bác sỹ trước khi sử dụng, hiện nay chưa có thông tin về nguy cơ gây hại.
Hy vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn phần nào hiểu thêm về cây keo dậu cũng như tác dụng chữa bệnh của nó.